Σερτώριος Κόιντος

(Quintus Sertorius). Ρωμαίος στρατηγός (123-72 π.Χ.). Πολέμησε για πρώτη φορά εναντίον των Κίμβρων και των Τευτόνων στο Οράνζ, κάτω από τις διαταγές του Σερβίλιου Καιπίωνα και το 102 π.Χ. κατόρθωσε να μπει ως κατάσκοπος στο στρατόπεδο των Τευτόνων. Το 90 π.Χ. νίκησε τους Μαρσούς και, όταν ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος, τάχθηκε με το μέρος του Μάριου. Στη διάρκεια της στάσης του Κίννα (87 π.Χ.) έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην ανακατάληψη της Ρώμης. Έγινε πραίτορας το 83 π.Χ., αλλά, μετά το φόνο του Κίννα και το θάνατο του Μάριου, αναγκάστηκε να καταφύγει στην Ισπανία. Για να αντιμετωπίσει τα στρατεύματα του Σύλλα που τον καταδίωκαν, απόκλεισε τα περάσματα των Πυρηναίων και ανάθεσε τη φρούρησή τους στον Ιούλιο Σαλινάτωρα και στους 6000 άντρες του. Μετά την ήττα του τελευταίου από το Γάϊο ‘Aννιο (81 π.Χ.), ο Σ. έφυγε στη Λιβύη. Στη συνέχεια κυρίευσε τις Πιτυούσες νήσους (Ίμπιτσα και Φορμεντέρα) και, όταν γύρισε στη Λιβύη, νίκησε τον ηγεμόνα A-σκαλι, σκότωσε το σύμμαχο του και στρατηγό του Σύλλα Πακιανό, και κατέλαβε την Τιγγίδα (Ταγγέρη). Την ίδια χρονιά (81 π.Χ.), ύστερα από πρόσκληση των στασιαστών Λυσιτανών, αποβιβάστηκε στην Άπω Ιβηρία, όπου οργάνωσε δικό του κράτος και έκανε συνεχή ανταρτοπόλεμο εναντίον των Ρωμαίων. Το 78 π.Χ., αφού νίκησε το διοικητή της Ναρβωνίτιδας Γαλατίας Λούκιο Μάνλιο, κοντά στον Έβρο ποταμό, εγκαταστάθηκε στο Διάνιο. Απάλλαξε έπειτα τους Ισπανούς από κάθε φορολογία, τους οργάνωσε στρατιωτικά, ίδρυσε στην Όσκα σχολεία και συγκρότησε σύγκλητο τριακοσίων μελών. Τον επόμενο χρόνο στάλθηκε εναντίον του ο Πομπήιος με 30-40 χιλιάδες άντρες αλλά αποκρούστηκε. Το 76 π.Χ., παρόλο που ο Σ. κατάφερε σοβαρά πλήγματα στο ρωμαϊκό στρατό, εξαιτίας ορισμένων αποτυχιών του στρατού του, ήρθε σε δύσκολη θέση και υποχρεώθηκε να συνάψει συμμαχία με το Μιθριδάτη, από τον οποίο πήρε γενναία οικονομική ενίσχυση και 40 τριήρεις. Σε αντάλλαγμα αναγνώρισε τις εδαφικές απαιτήσεις του συμμάχου του στη Βιθυνία και την Καπαδοκία. Την ίδια εποχή όμως, επικρατούσε ανάμεσα στους στρατηγούς του δυσαρέσκεια, εξαιτίας της ισπανόφιλης τακτικής του, γεγονός που οδήγησε σε στάσεις εναντίον του. Τελικά, ορισμένοι στρατηγοί του, με επικεφαλής τον Παρπέρνα, τον δολοφόνησαν στη διάρκεια κάποιου επινίκιου γεύματος. Οι περισσότεροι ντόπιοι ηγεμόνες σπεύσανε τότε να δηλώσουν φιλία στον Πομπήϊο, ενώ εκείνοι που τάχθηκαν με τον Παρπέρνα νικήθηκαν αργότερα από το ρωμαϊκό στρατό.